Là một trong những đặc sản tinh túy của Việt Nam, chả ốc ống nứa là món ăn mà nhiều người mong muốn được thưởng thức. Chả ốc ống nứa không chỉ ngon bởi vị thanh dịu, dân dã mà còn “ngon” bởi những giá trị dinh dưỡng với sức khỏe. Đây là một trong số những đặc sản trứ danh nổi tiếng bậc nhất tại Việt Nam.
1. Nguồn gốc của chả ốc ống nứa
Không phải món ăn nào cũng có vị ngon đến mức chỉ nghe qua review một vài lần là có thể khiến người khác muốn ăn thử. Thế nhưng gần đây có một món ăn như vậy, đó chính là chả ốc ống nứa Tuyên Quang. Tuyên Quang là vùng đất có vô vàn món đặc sản hấp dẫn mà thực khách chỉ thưởng thức qua một lần là sẽ nhớ mãi không quên. Một số món tiêu biểu như thịt lợn đen, măng khô, bánh nếp,… Và nổi bật hơn cả chính là món chả ốc ống nứa trứ danh.
Chẳng ai biết rõ món chả ốc do người nào sáng tạo ra, chỉ biết từ lâu món chả ốc ống nứa đã được bán rất nhiều ở các điểm du lịch tại Tuyên Quang. Lúc này chả ốc như là một món ăn quốc dân, được nhiều người yêu thích có thể dùng cả trong những ngày Tết truyền thống.
Có một giả thiết cho rằng vào những năm đất nước còn đói kém, nguồn thực phẩm cực kỳ quý hiếm và đắt đỏ. Tuy nhiên những nguyên liệu tự nhiên như ốc đồng thì lại rất nhiều, chính vì vậy mà người ta đã cho thêm nguyên liệu này vào các món chả. Lúc mới ra đời, món ăn này chưa có nhiều nguyên liệu cũng như cách chế biến như hiện nay, lúc đó đa số chả ốc chỉ được hấp lên. Nhưng càng về sau món chả ốc càng hoàn thiện, với nhiều nguyên liệu và đa dạng cách chế biến hơn.
chả ốc ống nứa có thể thưởng thức bất cứ khi nào cũng được, bởi món ăn này vừa thơm ngon lại giàu dinh dưỡng. Đặc biệt với tính hàn đặc trưng món ăn sẽ ngon nhất khi thưởng thức vào những ngày hè.
Ốc để làm chả phải là ốc nhồi có kích thước lớn, như vậy thịt ốc mới dày, vị ngọt béo, giòn và không bị hôi. Trước khi làm ốc được ngâm trong nước vo gạo cho sạch bẩn, sau đó luộc lên với giấm để thịt ốc thơm ngon hơn, và khi làm thì chỉ lấy phần thịt ốc còn lại sẽ bỏ hết. Sau khi đã có nguyên liệu chính, người làm còn cần chuẩn bị thêm rất nhiều nguyên liệu phụ và gia vị. Trước tiên là cần những miếng thịt nạc còn tươi cùng với mỡ chài, nấm, mộc nhĩ, lá lốt, tiêu, hạt nêm,...
Linh hồn của món ăn chính là ở ống nứa rừng và cách chế biến, ốc cần khéo léo thái nhỏ hạt lựu. Thịt và mỡ chài xay hoặc giã thành giò sống, sao cho phần giò nhuyễn mịn, dẻo nhưng không bị chín, nấm, mộc nhĩ thái nhỏ sau đó trộn tất cả vào nhau ướp gia vị để hỗn hợp thấm đều. Cuối cùng khi nguyên liệu đã thấm đều thì nhồi một cách khéo léo và ống nứa rừng rồi mang đi hấp chín, sản phẩm sẽ có hương vị thơm ngon, ngọt thịt.
2. Giá trị dinh dưỡng chả ốc ống nứa
Magie
Trong 85g ốc chứa khoảng 212mg magie, cung cấp đến 68% lượng magie khuyến nghị hàng ngày cho phụ nữ và 53% lượng khuyến cáo cho đàn ông trưởng thành. Magie hỗ trợ chuyển hóa năng lượng, làm xương và răng chắc khỏe, tham gia điều hòa các dưỡng chất như canxi, kali, kẽm và vitamin D. Nếu chế độ ăn uống thiếu những thực phẩm giàu magie, bạn sẽ dễ mắc phải các bệnh đái tháo đường, loãng xương, tăng huyết áp và suy tim.
Selen
Đàn ông và phụ nữ trưởng thành cần khoảng 55mcg selen mỗi ngày. Một khẩu phần ăn 85g ốc có chứa 23,3mcg selen, tương đương 42% nhu cầu cần thiết hàng ngày. Vai trò chính của selen trong cơ thể là một phần của enzyme selenoprotein, giúp hỗ trợ chức năng hệ thống nội tiết và miễn dịch. Nó hoạt động như một chất chống oxy hóa, ức chế khả năng gây tổn hại ADN của các gốc tự do. Bổ sung đủ selen sẽ có thể làm giảm nguy cơ ung thư, bệnh tim, viêm khớp dạng thấp và nhiễm trùng tái phát. Nam giới nếu thiếu selen có nguy cơ bị giảm khả năng sinh sản.
Vitamin E
Mỗi 85g ốc cung cấp khoảng 4,25mcg vitamin E, chiếm 28% nhu cầu hàng ngày ở cả nam và nữ. Vitamin E đóng vai trò quan trọng trong chuyển hóa vitamin K, tổng hợp hồng cầu và bảo vệ tế bào trước tác hại của gốc tự do.
Những người thiếu vitamin E có thể gặp khó khăn trong việc kiểm soát cơ bắp và gặp phải tình trạng giật hay cử động mắt bất thường. Họ cũng dễ phát triển nhiều vấn đề về gan hoặc thận. Do đó, việc ăn nhiều thực phẩm bổ sung vitamin E có khả năng làm giảm nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường, thoái hóa điểm vàng do tuổi tác, ung thư, bệnh tim và rối loạn thần kinh như Alzheimer.
Phốt pho
Một khẩu phần 85g ốc thường chứa 231mg phốt pho, tương đương với 33% lượng phốt pho khuyến nghị hàng ngày cho người lớn. Phốt pho hỗ trợ chuyển hóa năng lượng, duy trì mật độ xương và điều hòa các chất dinh dưỡng như i-ốt, kẽm. Ngoài ra, nó cũng cần thiết cho việc sản xuất ra ADN và ARN.
Tuy nhiên, bổ sung quá nhiều phốt pho và quá ít canxi sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh loãng xương vì nồng độ phốt pho làm cản trở sự hấp thu canxi. Do đó, để cân bằng hai dưỡng chất này, bạn nên ăn nhiều thực phẩm giàu canxi và cung cấp phốt pho từ các thực phẩm sữa, thịt, cá tươi hay ngũ cốc. Tránh dùng đồ uống có ga và thực phẩm được chế biến sẵn chứa nhiều phụ gia có phosphat.
3. Chả ốc ống nứa đông lạnh - Món ngon tiện lợi.
Chả ốc ống nứa đông lạnh hấp cách thủy
Đây có lẽ là cách chế biến phổ biến nhất đối với món chả ốc Tây Bắc. Với việc hấp cách thủy, món ăn sẽ giữ nguyên được hương vị, đồng thời miếng chả giòn sật khi đưa vào miệng thực khách. Bạn có thể dùng vỉ hấp đặt trong nồi, xếp các ống chả ống trong vỉ và tiến hành hấp trong khoảng 15-20 phút.
Chả ốc ống nứa đông lạnh nướng than hoa
Một trong những cách chế biến món chả ốc Tây Bắc được rất nhiều thực khách ưa thích, đó là nướng trên than hoa. Với cách chế biến này, món chả ốc dường như thấm đượm hơn hương vị tự nhiên của núi rừng. Bởi khi nướng trên bếp than hoa, chất nước ngọt từ trong ống nứa tươi sẽ thấm vào phần chả.
Chả ốc ống nứa đông lạnh nhúng lẩu
Món chả ốc ống nứa cũng rất phù hợp để làm nguyên liệu nhúng lẩu. Khi nhúng trong nồi lẩu, vị ngon của nước dùng sẽ ngấm vào phần chả trong ống nứa, mang lại hương vị đậm đà hơn cho món ăn. Thực khách sẽ được cảm nhận vị dai giòn sần sật của miếng chả ốc nóng hổi vừa vớt lên khỏi nồi lẩu.
Với 3 cách chế biến món chả ốc ống nứa ở trên sẽ mang lại cho món ăn độc đáo này hương vị tươi ngon nhất. Ngoài ra, bạn cũng có thể chế biến món chả ốc ống nứa với những cách đơn giản hơn như: luộc, nướng trong lò nướng hoặc quay trong lò vi sóng.